Sunday, January 29, 2012

Час хийсэн цагаан сар


            Ээж аавын минь даралтыг ихэсгэж, сэтгэлийг шаналгадаг нэг баяр, баяр ч гэж дээ өвлийн төгсгөлийн  томоохон асуудал бол яалт ч үгүй цагаан сар. Бэлгэ, дээл хувцас, хоол унд гээд. Ер нь бол миний хүүхэд байхаасаа анзаарсан туршлагаар тэр нэг сарын гуравхан хоногт манайх бүтэн сар хагаст идэж уух хоол хүнстэй тэнцэхүйц зардал гаргадаг. Араас нь зутруухан, зэгийсэн, өлөн зэлмүүн урт хавар залгахгүй юм шиг л. Тэгээд л тэр бүтэн богийн гуяар бууз, хэдэн шуудай гурилаар боов хийх, цэвэрлэж угаах гээд наад их нүсэр ажлыг нь бодохоор цагаан сарыг хүсэн хүлээхээсээ үзэн  ядах, залхах мэдрэмж төрсөөр хүүхэд нас минь дууссан. /Одооны хүүхдүүдэд ч бас тэгж санагддаг биз./
 Одоо бол өөрөө. Яаж ээж, аав дээрээ тулдаг тэр нүсэр ачаанаас нь хөнгөлөлцөөд, нүүр бардам цагаан сарыг өнгөөрчихөв, ядаж, дутдаг цалингаасаа золголтын мөнгө яаж илүүчилж хүргэх вэ? гээд л эцэс төгсгөлгүй сэтгэлийн дарамтанд шинэ жил өнгөрөөгөөд л орчихно. Мэдээж энэ асуудал ганцхан надад тохиолдоггүй нь ойлгомжтой. Ер нь хөгшин хөвөөгүй, хүүхэд залуусгүй дарамтанд орон орон ингэж нүсрээр тэмдэглүүлж чаддаг энэ гайхамшигтай уламжлалыг яагаад өөрчилж шинэчилж, хялбаршуулж болдоггүй бөгөөд жилээс жилд улам л хүндрээд байдаг юм бол оо?
Цагаан сарын талаар намар тэмдэглэдэг байснаа хавар болгох хааны зарлиг гаргасан тухай л домог төдий яриа байдгаас заавал ингэж тэмдэглэ гэж бичээгүй, бичигдээгүй энэ хууль яагаад жилээс жилд улам л хатуу хэцүү болоод байна вэ? Бид энэ бичигдээгүй хуулиндаа өөрсдөө хүлэгдэж, өрөөлд чирэгдсээр хичнээн цагаан сарыг үдэх вэ?  
Уул нь сар шинэ бол сэтгэлийн баяр, бэлгэдлийн баяр. Нүүдэллэж талаар нэг тарсан ахан дүүс хайруу өвлийг өнөтэй давсны, хамаатан саднаа үр ачдаа мэдүүлэх гэсний, ургийн удмын баяр. Орчин цагт нүүдэллэхээ байсан ч эсэн мэндээ интернэтээр мэдэлцдэг болсон ч элгэн саднаараа золгох, ахмад настандаа хүндэтгэл үзүүлэх хүмүүний эгэл ёсны л сэтгэлийн таашаал. Энэ ч утгаараа хүн бүр баярын утгаа дээдэлж, сэтгэлийн мухар дахь бие биенээсээ илүү гарах, нэр нүүрээ тахлах, өнгө мөнгөөр дүгнэх гэдэг албин ойлголтоос уламжлалын баярыг чөлөөлж, энгийн хөнгөн, час хийсэн цагаан сартай болцгоовол ямар вэ?

Wednesday, January 4, 2012

Томчуудын “Яагаадхан”


            Өнөөдөр иргэн бидэнд ойлгогдохгүй, мэдэхгүй юм зөндөө байдаг. Өрөөлөөс ч асуугаад мэдэхгүй, өөрөө ч судлаад ч хариулт нь олдохгүй толгойноос давсан их асуудал байх юм. Тэгсэн мөртлөө хаячихаж болохгүй, сонирхол татаад, сонин санагдаад яг л хүүхэд шиг яагаад?, яагаад? гээд мэддэг мундгуудыг нь ээрээд гүйчихмээр, гэхдээ бас тэр мундаг нь аль нь вэ? гэж төөрөхөөр. Жишээлбэл:
- Өнөөдөр ийм олон шилдэг улс төрч байгаа юм бол бид ЯАГААД ядуу амьдраад байгаа юм бэ?
-  Ийм олон зурагтаар ЯАГААД өнөөдөр үзэх юм олдчихгүй байгаа юм бэ?
- Тийм олон тэрбумын зээлийг жижиг дунд бизнесийнхэнд олгоод байхад ЯАГААД тэд гомдоллосоор байна вэ?
- Замын үүдээр өдөрт хэдэн зуун контейнер элдэв бараа орж ирж байхад хэдэн дотоодын үйлдвэрлэгчид ЯАГААД “ганц жаран ес” –өөр үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ урагш нь гаргаж болдоггүй юм бэ?
- Манай улсын хил гаалиар ганц ч өрөөсөн ээмэг орж ирсэн мэдүүлэг байдаггүй байхад ЯАГААД манай үнэт эдлэлийн зах зээлийн 80% нь импортын бүтээгдэхүүнийх юм бэ?
- Хамгийн их нүүрсний баялагтай Монголчууд өнөөдөр ЯАГААД өндөр үнэтэй түүхий нүүрс түлээд, түүндээ угаартаад сууна вэ?
- Засгийн газрын толгой чиглэл нь ард түмэн рүүгээ харсан мэт боловч ЯАГААД их бие нь, дунд шатны хурган дарга нь бөгсөө ард түмэн рүүгээ харуулчихсан байдаг юм бэ?
- Эрүүл мэндийн салбарынхан өөрсдөө ЯАГААД гадаадад очиж эмчлүүлээд, ЯАГААД гадаадын дүүргийн эмнэлэг рүү “эрүүл мэндийн аялал” зохион байгуулаад байдаг юм бэ?
- Цагдаа хуулийн байгууллага ЯАГААД залхаалтаар ажлаа явуулж, хүнд суртал үүсгэдэг юм бэ?
- Төрийн байгууллагад ЯАГААД хамаатнууд бөөнөөрөө ажилладаг юм бэ?
- Дипломтой хүмүүс ЯАГААД ингэтлээ их ажилгүй байдаг юм бэ?
Яагаад, яагаад, яагаад вэ? Хэ хэ. Ингээд дуулаад эхлэхээрээ би өөрөө ч яагаад байгаагаа ойлгохоо байчих юм.